ฮีทสโตรก (Heatstroke) เป็นภาวะที่เกิดจากการเป็นต้นเหตุของอุณหภูมิร่างกายสูงเกินไป โดยมีอุณหภูมิร่างกายสูงกว่า 40 องศาเซลเซียส ซึ่งเป็นสาเหตุการเกิดความเสียหายในเซลล์ของร่างกาย

โรคฮีทสโตรกเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิภายในร่างกายที่เกินจากเกณฑ์ปกติ โดยทั่วไปเกิดขึ้นเมื่อร่างกายไม่สามารถระบายความร้อนออกไปเพียงพอ จนทำให้อุณหภูมิภายในร่างกายสูงขึ้น และทำให้ร่างกายเกิดอาการเหนื่อยหน่าย มีอาการคลื่นไส้ อ่อนเพลีย หน้ามืด หัวใจเต้นเร็ว หรืออาจเกิดอาการหัวใจวายและหยุดเต้นได้ในกรณีที่รุนแรงขึ้นไป สาเหตุของโรคฮีทสโตรกมีหลายสาเหตุ เช่น อากาศร้อนและชื้น เป็นต้น แต่สำหรับผู้ป่วยที่มีโรคต่างๆ เช่น เบาหวาน โรคหัวใจ โรคปอด หรือโรคอื่นๆ ก็อาจเป็นปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคฮีทสโตรกได้เช่นกัน

อาการของฮีทสโตรกได้แก่ ความอ่อนเพลีย อ่อนแรง ซึมเศร้า หน้ามืด ซึมลง ชา สั่น คลื่นไส้อาเจียน และอาจมีอาการปวดท้องเป็นเหตุของการแพ้ท้อง หรือการเป็นผลจากการเคี้ยวบริเวณแขนขาหรือมือเป็นเวลานาน

เล่นสงกรานต์อย่างไร ให้ปลอดภัยจากฮีทสโตรก

1.หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ที่ร้อนและชื้นเกินไปโดยเฉพาะในช่วงเวลาที่แดดจัด โดยเฉพาะในช่วงเวลาระหว่างเที่ยงถึงบ่ายสาม หรือช่วงเวลาที่อากาศร้อนจัด

2.ให้ร่างกายได้รับน้ำเพียงพอโดยการดื่มน้ำเปล่าหรือเครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์และคาเฟอีน และหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และคาเฟอีน เพราะจะทำให้ร่างกายขาดน้ำและเพิ่มความร้อน

3.สวมใส่เสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดีและหมวกกันแดด เพื่อป้องกันการตั้งแรงในแดดโดยตรง นอกจากนี้ ยังสามารถใช้ผ้าห่มเย็นหรือเครื่องเป่าลมเย็นเพื่อช่วยลดความร้อนในร่างกาย

4.อย่าใช้แอร์เย็นไปเกินไป เพราะอาจทำให้ร่างกายเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิได้รวดเร็ว และทำให้เกิดฮีทสโตรกได้ 5.พักผ่อนให้เพียงพอและหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่ต้องใช้แรงมากในช่วงเวลาที่แดดจัด

อาการของโรคฮีทสโตรกสามารถแบ่งออกเป็นสองประเภท คือ

1.อาการของฮีทสโตรกเบา (exertional heatstroke) ซึ่งเกิดจากการออกกำลังกายหนักโดยไม่มีการดื่มน้ำเพียงพอหรือไม่ได้พักผ่อนให้เพียงพอ อาการของฮีทสโตรกเบาสามารถแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่

-ระยะแรก ผู้ป่วยจะมีอาการเหนื่อยหน่าย มีเหงื่อไหล ซึมเศร้า หายใจเร็ว ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อ่อนเพลีย และรู้สึกไม่สบาย เป็นต้น

-ระยะกลาง ผู้ป่วยจะมีอาการหอบเหนื่อย หัวใจเต้นเร็ว หน้ามืด และมีอาการเจ็บทรวงอก

-ระยะสุดท้าย ผู้ป่วยจะเข้าสู่อาการช็อก หยุดหัวใจหรือหยุดหายใจ

2.อาการของฮีทสโตรกเรื้อรัง (non-exertional heatstroke) ซึ่งเกิดจากอุณหภูมิร่างกายสูงเนื่องจากสภาวะเสี่ยงเช่นอากาศร้อนและชื้น หรือโรคอื่นๆ เช่น ภูมิแพ้ หรืออื่นๆ ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคฮีทสโตรก เช่นกัน

อาการของฮีทสโตรกเรื้อรังจะเหมือนกับอาการของฮีทสโตรกเบา แต่อาจมีการเจริญเติบโตของผิวหนังที่แตกต่างกันไปในบางกรณี หากลูกบ้านของเรานั้นออกไปเล่นน้ำสงกรานต์แล้วมีอาการเหล่านี้ ต้องไปพบแพทย์ให้เร็วที่สุด หรือควรไปหลบอยู่ที่บริเวณที่ไม่ร้อนและเย็นจนเกินไปนะคะ